اِلیاس اَبدالی – خبرگزاری بُخدی
دوره‌های آموزشی اصول خبرنگاری و داستاننویسی که [در ماه حمل/فروردین سال روان] از سوی اتاق فکر افغانستان و مؤسسه‌ی دُرّ دری برگزار شده بود، روز گذشته (جمعه ۱۶ سرطان/تیر) به پایان رسید.
این دوره‌های آموزشی که با حمایت خبرگزاری بخدی ومؤسسه‌ی تساوی برگزار شده بود، به مدت سه ماه ادامه داشت و بیش از ۲۲ تن از جوانان، اصول خبرنگاری و مبانی داستاننویسی را فرا گرفتند.
مرتضا معراج از آموزگاران بخش خبرنگاریِ این دوره، برگزاری چنین دوره‌های آموزشی را برای گسترش فعالیت‌های رسانه‌ای و تقویت زبان و فرهنگ کشور، بسیار سودمند می‌داند.
آقای معراج با اشاره به این که رسانه‌های افغانستان در ده سال گذشته از نگاه کمی و کیفی رشد بی‌سابقه‌ای داشته اند، گفت که با افزایش فعالیت‌های رسانه‌ای، طبیعی است که رسانه‌های نوظهور، به نیروی انسانی بیش‌تر و کارمندان حرفه‌ای نیاز دارند.
بیش‌ترِ رسانه‌های ما به خاطر استخدام افراد کم‌سواد و کم‌تجربه در کارهای خبرنگاری، قواعد و دستور زبان را رعایت نمی‌کنند و اگر این گونه مشکلات، کم نشوند، علاوه بر کاهش علاقه‌مندی مردم به رسانه‌های داخلی و رجوع شان به رسانه‌های بیرونی، به زبان و فرهنگ عمومی جامعه نیز آسیب می‌رسانند.
توسعه‌ی رسانه‌های همه‌گانی و پیدایش آزادی بیان در ده سال گذشته یکی از دستاورد‌های جامعه‌‌ی جهانی و دولت افغانستان به شمار می‌آید و اکنون صد‌ها رسانه دیداری، شنیداری و نوشتاری در افغانستان فعالیت دارند.
معراج ضمن ستایش از کارنامه‌‌ی [بیش‌ترِ] رسانه‌های افغانستان در یک دهه‌ی گذشته و نقش فعال آن‌ها در گسترش فرهنگ و ارزش‌های دموکراتیک، به برخی از نقص‌ها و چالش‌هایی اشاره می‌کند که رسانه‌ها با آن رو به رو اند ولی تا کنون بسیاری از اصحاب رسانه یا متوجه آن نشده اند و یا اگر متوجه هم شده، آن را جدی نگرفته اند.
معراج کمتوجهی بیش‌ترِ رسانه‌داران و رسانه‌گران به رعایت قواعد زبان و وجود اشتباهات املایی و انشایی در رسانه‌ها را یکی از نقص‌های بزرگ رسانه‌های کشور می‌داند که اکنون از دید او، به یکی از چالش‌های رسانه‌ای تبدیل شده است.
او با اشاره به این که زبان، ستون فقرات رسانه‌ها را تشکیل می‌دهد و داشتن زبان خوب، نقش بسیار زیاد در جلب و جذب خواننده‌گان، بیننده‌گان و شنونده‌گان دارد، می‌گوید:”یکی از اهداف برگزاری این دوره های آموزشی، کاهش مشکلات زبانی در رسانه‌های کشور است. زیرا بیش‌ترِ رسانه‌های ما به خاطر استخدام افراد کم‌سواد و کم‌تجربه در کارهای خبرنگاری، قواعد و دستور زبان را رعایت نمی‌کنند و اگر این گونه مشکلات، کم نشوند، علاوه بر کاهش علاقه‌مندی مردم به رسانه‌های داخلی و رجوع شان به رسانه‌های بیرونی، به زبان و فرهنگ عمومی جامعه نیز آسیب می‌رسانند.”
در این دوره‌ی آموزشی، بیش از ۲۰ تن از جوانان، اصول خبرنگاری و مبانی داستاننویسی را فراگرفتند.
از دید معراج، اگر این روند ادامه یابد، نه تنها رسانه‌ها نمی‌توانند درغنی‌سازی فرهنگ جامعه که یکی از رسالت‌های رسانه‌های همه‌گانی است، کمک کنند، بل‌که باعث فقر فرهنگی، تضعیف و تحریف زبان نیز خواهد شد.
نقش شبکه‌های اجتماعی در گسترش کار رسانه‌ای
از دید معراج، با به میان آمدن شبکه‌های اجتماعی ــ مثل فیسبوک و تویترــ و امکان دست‌رسی رایگان به وبگاه‌های شخصی، رسانه‌ها از انحصار دولت، احزاب و سرمایه‌داران بیرون آمده است. از این رو، امروز رسانه‌ها وارد زنده‌گی مردم شده و بخشی از زنده‌گی آن‌ها را تشکیل می‌دهد.
به باور او، این امر باعث شده است که جوانان تحصیل یافته متعلق به هر رشتهی تحصیلی که باشند به فراگیری مهارت‌های رسانه‌ای و استفاده بهینه از امکانات رایگان رسانه‌ای رو آورند.
به گفته‌ی این استاد خبرنگاری، شمار زیادی از رسانه‌آموزان دوره‌ی آموزش خبرنگاری را دانش‌جویان رشته‌های پزشکی، مهندسی و علوم تجربی تشکیل می‌دهند که می‌کوشند به منظور فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌نویسی، با شگردها و مهارت‌های خبرنگاری آشنا شوند تا به تعبیر خودش به جای «اَتباع منزوی و منفعل»، به شهروندان فعال و تأثیرگذار در جامعه خود تبدیل شوند.
زبان، ستون فقرات رسانه‌ها را تشکیل می‌دهد و داشتن زبان خوب، نقش بسیار زیاد در جلب و جذب خواننده‌گان، بیننده‌گان و شنونده‌گان دارد.
معراج، از نحوه‌ی تدریس رشتهی خبرنگاری در دانش‌گاه‌های دولتی انتقاد کرده می گوید که بسیاری از دروس دانش‌گاهی در عرصه خبرنگاری، روزآمد نشده و اکنون مطالبی درس داده می‌شود که پس از دیجیتالی‌شدن رسانه‌ها، کارایی آن‌ها از میان رفته و اکنون جای آن را مسایل و موضوعات جدید گرفته است.
نظر دهید